Prostat Kanseri Yeni Atom Tedavisi: Radyum-223
Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen ikinci kanser türüdür. Kansere bağlı ölümlerde de üst sıralardadır. Hastalığın seyri başta kemik olmak üzere çeşitli bölgelere sıçramasına bağlıdır. Prostat kanserinde, en sık sıçrama yeri kemiktir ve ağrıya sebep olarak hastanın yaşam kalitesinin bozulmasına neden olur. Ayrıca kemiklere sıçraması hastanın hayatını da tehdit eder.
Prostat kanseri tedavisi cerrahi tedavi, ışın tedavisi ve hormon tedavisi gibi çok çeşitli tedavi yöntemleri hastalığın durumu ve yaşına göre kullanılabilir. Hastalık metastaz (sıçrama) oluşturursa bu durumda kullanılabilecek kemoterapi ilaçları vardır. Kemoterapi ilaçlarının yanında kemik metastazları için eğer çok sayıda değil ise ışın tedavisi de uygulanabilir.
Eğer kemik metastazlarının sayısı çoksa bu durumda ışın tedavisi uygulanamaz. 2013 yılında Radyum-223 (Ra-223) denilen atom tedavisi yeni bir ilaç olarak geliştirilmiş ve kullanıma girmiştir. Ülkemizde halen ruhsatlandırma aşamasında bulunmaktadır ve kısa süre içerisinde kullanıma girmesi beklenmektedir.
Radyum-223, bir alkali toprak metali olan radyumun radyoaktif bir izotopudur. Radyum kimyasal açıdan kalsiyuma benzerlik gösterir ve kemikte hastalıklı bölgeye girerek yerleşir. Ra-223 kemik metastazlarındaki kanserli hücreler üzerine etki gösteren, bir α partikülü denilen ışın yayan atom tedavisi yöntemidir. α-partiküllerin doku içerisinde gidebildiği mesafe çok kısa olduğundan (2-10 hücre), Ra-223 uygulaması sonrasında kemik iliği gibi diğer normal organlara önemli bir zarar vermez.
Tüm bu özellikler neticesinde de, sadece kemik metastazı olan ve iç organ metastazı olmayan prostat kanseri hastalarında yapılan Faz III çalışmada (ALSYMPCA), Ra-223 yaşam süresinde artış ve ağrının giderilmesi avantajını sağlamaktadır. Hastaların yaşam kaliteleri önemli oranda artmaktadır.
Ra-223, 10 ml’lik vial içinde 6 ml radyoaktif madde solüsyonu içeren şişeler halinde bulunmaktadır ve hastalara 4'er hafta arayla 6 enjeksiyon olarak verilmektedir. Ra-223 genel olarak 1 dakikaya kadar süren yavaş intravenöz enjeksiyon ile uygulanmalıdır. Bu tedavi sonrasında genellikle önemli bir radyasyon dışarıya yayılmaz ve hasta günlük yaşantısını sürdürür. Hastanede yatmasına gerek yoktur. Hastalarda saç dökülmesi, bulantı, kusma gibi yan etkiler görülmez.
