KARACİĞER KANSERİ VE ATOM TEDAVİSİ
Bu yeni bir tedavi yöntemimidir?
Hayır. Batı ülkelerinde ve karaciğer kanserinin çok sık görüldüğü uzak doğu ülkelerinde çok uzun zamandan beri kullanılmaktadır. Ancak, ilacın yapısında ve uygulama tekniğinde değişiklikler olmuştur ve son 1-2 yıldır hızla yaygınlaşmaktadır.
Radyoaktif işaretli mikroküre ne demektir?
Bunlar çok küçük boyutlu küreciklerdir. Bu küreciklerin içerisine Yitriyum-90 (Y-90) denilen radyoaktif bir madde konulmaktadır. Karaciğer kanserlerinde kanserli dokunun içerisine bu kürelerden milyonlarcası konularak dokunun ışınlanması sağlanır. Doğrudan kanser dokusu içerisine konulduğu için diğer dokular zarar görmez. Böylece çok yüksek oranda ışın verilip kanser ortadan kaldırılabilir.
Hangi hastalara uygulanabilir?
Karaciğer kanseri olan hastalara veya karaciğere sıçramış (metastaz yapmış) kanserlere uygulanabilir. Bu tedavi sadece karaciğerdeki kanser dokularına yararı vardır, karaciğer dışındaki kanserlere etkisi yoktur. Hangi hastalara uygulanacağına hastanın hekimi, radyologlar ve nükleer tıp hekimleri ortaklaşa karar verirler.
Tedaviyi kim uygular
Bu tedavi tam bir takım işidir. Hasta, hekim, radyoloji ve nükleer tıp uzmanları ortaklaşa karar verdikten sonra; radyoloji uzmanları ve nükleer tıp uzmanları birlikte uygularlar.
Tedavi öncesinde nasıl bir tıbbi hazırlık gerekir?
Öncelikle hasta hikayesi alınır ve hastalığı ile ilgili bilgiler toplanır. Hastadan ilave bazı kan testleri ve PET sintigrafisi gibi filmler istenir. Bu şekilde tedavi uygulamasının mümkün olup olmadığına karar verilir. Daha sonra hastalara radyoloji bölümlerinde anjiogram denilen işlem yapılır. Yaklaşık 1 saat süren bu işlem ile karaciğerdeki kanserli dokularınve karaciğerin damarlarının haritası çıkarılır. Y-90 ile işaretli mikroküreler karaciğer dışına çıkmaması gereklidir. Bu ilk işlem ile karaciğer dışına çıkıp çıkmadığına bakılır.
Y-90 mikroküreler nasıl uygulanır?
Radyoloji uzmanları kateter denilen ince bir boruyu karaciğer atardamarına yerleştirir. Daha sonra herhasta için hesaplanmış miktardaki Y-90 mikroküre bu kateter yoluyla kanserli dokunun içerisine gönderir. Bir seferde milyonlarca küre gönderilir. Bütün işlem yaklaşık 60-90 dakika sürer. Bu süre içerisinde hasta isterse uyuyabilir veya uyumadan tedavi ekibi ile iletişim kurabilir.
Y-90 mikroküreler nasıl etki eder?
Radyasyon ışınları çok eskiden beri kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Bu tedavi yöntemiyle karaciğerin kendine özel damarlanması kullanılarak radyasyon doğrudan kanserli dokunun içerisine verilir. Böylece diğer normal dokular radyasyon ışınlarından etkilenmez. Bu bize çok yüksek oranda radyasyonu kanser dokusu içerisine verebilmemizi ve kanserin ortadan kaldırılabilmesini sağlar.
Y-90 mikroküreler ne gibi yararlar sağlar?
Bu tedavi başka şekilde tedavi edilemeyen hastalara bir umut olmuştur. Kemoterapiye cevap vermeyen çok sayıda kanserli hastada kanser dokusu bu tedaviyle küçültülmüştür. Daha önce ameliyat edilemeyen hastalar bu tedaviden sonra ameliyat edilebilir hale gelmişlerdir.
Y-90 tedavisi olabilmem için kemoterapimi bırakmalı mıyım?,
Genellikle bu tedaviden önce kemoterapi bırakılır. Ancak bu duruma hastanın hekimi veya onkologlar karar verir.
Tedaviden sonra neler yapacağım?
Tedaviden sonra hastalar genellikle 1 veya 2 gün hastanede yatarlar. Karaciğer içerisine verilen Y-90 mikrokürelerin dağılımını görmek için sintigrafi çekilir. Radyoaktif madde verildiği için ilk 24 saat bazı küçük önlemler alınması istenecek.
Ne zaman eve dönebileceğim?
Normal şartlarda radyasyonla ilgili bir önlem alınmasına gerek yoktur ve hastalar hemen eve dönebilir. Birkaç gün içerisinde de işlerine başlayabilirler. Ancak hastalar 1-2 gün hastanede yatırılır ve gözlem altında tutulur. Gerekirse bazı kan testleri yapılır ve en güvenli şekilde taburcu edilir.
Ne gibi yan etkileri vardır?
Her türlü tedavinin olduğu gibi bu tedavinin de bazı yan etkileri olabilir. Karın ağrısı ve bulantı görülebilir. Ancak çok kısa sürer ve kolaylıkla tedavi edilebilir. Bazı hastalarda hafif ateş ve yorgunluk görülebilir.
Ne gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir?
Y-90 mikroküreler yüksek radyasyon içerdiği için diğer organlara kaçtığında zarar verebilir. Mide, pankreas, barsak gibi organlara kaçmaması için çok özel önem gösterilir.,
Saçlarım dökülecek mi?
Hayır saç dökülmesine yol açmaz.
Dikkat etmem gereken başka şeyler var mı?
Bu tedavi hamilelere uygulanmaz. Tedaviden sonra 2 hafta süreyle bebekler emzirilemez.
Yiyecek ve içeceklerimde değişiklik yapmam gerekir mi?
Hayır. İstediğinizi yiyip içebilirsiniz. Tedaviden sonra susuz kalmamaya özen gösterilmelidir.
